Miłoszewski Stanisław h. Kościesza (ok. 1537–1589), łowczy bełski, sekretarz królewski. Pochodził z drobnej szlachty z ziemi ciechanowskiej, dziedziczącej na Wielkim Miłoszewcu. Był synem Jakuba. W r. 1550 uczeń Stanisława Grzepskiego, w półr. letn. 1551 zapisał się na Uniw. Krak. Prawdopodobnie w Krakowie wszedł w służbę u Gabriela Tarły (od połowy r. 1553 ochmistrza dworu Katarzyny Rakuszanki). W r. 1555, zapewne w imieniu swego patrona, któremu Zygmunt August polecił nadzór nad mennicą wileńską, sprawował M. opiekę nad tą mennicą. Z tego bowiem okresu zachował się liczman menniczy M-ego. Dzięki poparciu Tarły został M. 30 III 1561 w Wilnie przyjęty do służby na dworze królewskim (wg Paprockiego jako pisarz komorny). Później (1563) był M. pisarzem mennicy wileńskiej i zawiadywał zarazem pieniędzmi Tarły, które ów założył na rozwój mennicy. Nadal też pozostawał M. na jego usługach. W sporządzonym 30 III 1565 w Radomiu testamencie wyznaczył go Tarło opiekunem dóbr zapisanych księciu Albrechtowi z przeznaczeniem dla książęcego syna. M-emu zapisał Tarło 2 000 złp. oraz sumy wieczyste na domu Mizeryńskim w Wilnie. Z końcem 1565 r. lub z początkiem 1566 r. (przed 17 II) został M. łowczym bełskim. Utrzymywał kontakt ze swoim pierwszym nauczycielem Grzepskim i, być może, łożył na druk jego dwóch książek. W r. 1566 dedykował mu bowiem Grzepski swoją „Geometrię”, a w r. 1568 dzieło „De multiplici siclo et talento hebraico”. W r. 1569 był M. sekretarzem królewskim (występuje z tym tytułem 4 IV t. r.), w r. 1571 otrzymał od Zygmunta Augusta (tytułem wynagrodzenia za pracę w mennicy lub zwrotu pożyczki) bogatą ekonomię Jaswojnie w starostwie żmudzkim. «Człowiek cnotliwy i Rzeczypospolitej pilny stróż i sługa» (Paprocki), w czasie drugiego bezkrólewia należał M. do stronnictwa piastowskiego; brał udział w zjeździe stężyckim i 4 VI 1575 został wybrany jako przedstawiciel ziemi bełskiej do deputacji szlacheckiej dla przedłożenia senatorom recesu zjazdu i prowadzenia pertraktacji w sprawie elekcji. Podpisał uniwersał deputatów (8 VI), zwołujący sejmik woj. krakowskiego do Proszowic na 11 VII 1575. W r. 1582 (wg Uruskiego) był M. deputatem na Trybunał Kor. W r. 1584 na sejmiku w Bełzie (31 X) wybrano go na posła na sejm warszawski 1585 r.
M. odznaczał się dużym zmysłem do interesów, czego wyraźnym dowodem był wzrost jego majątku. Podstaw do operacji finansowych i handlowych dostarczyły mu wpływy ze skarbu królewskiego, ze szkatuły Tarłów oraz małżeństwo z posażną jedynaczką Anną, córką Stanisława Chwalczewskiego (zob.), przez które wszedł zarazem w powinowactwo z Sapiehami. Małżeństwo nastąpiło ok. r. 1569, gdyż 11 V t. r. małżonkowie dokonali wzajemnego zapisu swoich dóbr w dożywocie. Nie wyszczególniono w tym akcie posiadłości, toteż nie można ustalić, jakim majątkiem osobistym dysponował M. w tym czasie. W każdym razie, prócz części Wielkiego Miłoszewca, posiadał M. jakieś dobra w ziemi bełskiej, skoro mógł zostać łowczym tej ziemi. Być może był to Koturów, na którym w r. 1562 Mikołaj Łysakowski zapisał mu 1 800 zł. Dn. 29 XI 1568 pożyczył M. 10 000 złp. Krzysztofowi Warszewickiemu na okres do 1 I 1572, biorąc w zastaw jego posiadłości w pow. garwolińskim (Jastrzębia, Borowo, Filipówka, Miastkowo, Glinki, Brzeska lub Stara Wola i część w Rzeczycy). W r. 1569 udzielił Warszewickiemu nowej pożyczki, tak iż 10 XII t. r. dług wzrósł do sumy 15 300 złp. Dobra Warszewickiego wykupił od M-ego 4 I 1572 Jan Borucki za sumę 16 600 złp., ale nie mogąc wypłacić całej kwoty, udzielił M-emu intromisji do dóbr Miastkowo i Glinki wraz z prawem wyrębu lasów w całym kompleksie byłych dóbr Warszewickiego. Podobnych transakcji zawierał M. w latach następnych bardzo wiele, pożyczając wielu osobom z Korony i Litwy sumy w granicach od kilkudziesięciu złotych do kilku tysięcy. W zawieranych umowach nierzadko powtarzał się warunek o prawie do wyrębu lasów. Można stąd wnosić, iż jednym ze źródeł dochodów M-ego była sprzedaż towarów leśnych. Rezultatem zapobiegliwości M-ego był majątek, na który w chwili jego śmierci składały się, oprócz ojczystego działu na Mazowszu, dobra w kilku regionach Korony i Litwy. Na Podlasiu były to: Andrianka, Stanisławów, Zołoćki i Niemojki (w części posag żony po matce Falkównie, w części wykupione później przez M-ego), trzymane w zastawie Widzgowo, duży kompleks dzierżawny Czartajewo, Stadniki, Lachówka, Weremiejki, Hryćki, Świechowszczyzna i Targowiszcze (Targowisk). Na Wołyniu miał M. Haliczany, «Zaborozie, Skrichokowy, Zborszewo», a w Wielkopolsce miasto Raszków z wsiami Raszkówek, Pogrzybów, Skrzebów, Ociążek, Jelitowo i Rąbczyn (częściowo odziedziczone po Stanisławie Chwalczewskim, w części wykupione). Był M. nadto właścicielem części we wsi Wronowice w ziemi bełskiej oraz kamienicy z placem i ogrodem w Wilnie. Na ekonomii Jaswojnie nadal figurowało 8 000 zł z zapisu królewskiego, a ogólna suma wierzytelności u różnych osób sięgała blisko 15 000 złp.
M. zmarł w r. 1589, przed 18 XI, kiedy to wdowa Anna otrzymała intromisję do dóbr zmarłego. Pozostawił M. siedmiu synów: Jana, Jerzego, Gabriela, Andrzeja, Stanisława, Krzysztofa i Zygmunta, oraz córkę Krystynę. W r. 1598, po śmierci najstarszego Jana i po zamążpójściu matki (1591) za Jana Domaniewskiego, stolnika łęczyckiego, pozostała szóstka dokonała tymczasowego (na lat 6) działu dóbr. Wnukiem M-ego po synu Stanisławie był Gabriel Grzegorz, sekretarz królewski, opat trzemeszeński (zm. 15 II 1662). Braćmi M-ego byli: Jakub, szafarz królewski i wojski ciechanowski (którego syn Stanisław był gracjalistą u Stanisława Grzepskiego w Uniw. Krak.), i Mikołaj, pomocnik Tarły w mennicy wileńskiej.
Niesiecki; Paprocki; Uruski; – Barycz H., Z epoki renesansu, reformacji i baroku, W. 1971; Demel B., Liczmany mennicze zwane podskarbiówkami, W.–Kr. 1911 nr 27; Fijałek J., Tarłowie, „Przegl. Hist.” T. 10: 1910 s. 331, 333–4; Gumowski M., Mennica wileńska w XVI i XVII w., W. 1921 s. 52; Wierzbowski T., Krzysztof Warszewicki, W. 1887; – Akta sejmikowe woj. krak., I (w indeksie pomylony ze Stanisławem Młoszowskim h. Nowina, podsędkiem krakowskim); Akty Vil. Archeogr. Kom., XIV 380; Album stud. Univ. Crac., II 345; Elementa ad Fontium Editiones, XI; Mater. do hist. stosunków kulturalnych w XVI w.; Matricularum summ., V; Orzelski, Bezkrólewia ksiąg ośmioro; Script. Rer. Pol., XVIII (Diariusz sejmu 1585); Źródła Dziej., XVII cz. 1. s. 49–50, cz. 2 s. 254 (mylnie łowczy bielski); Źrzódłopisma do Dziej. Unii, cz. II dz. 1 s. 163; – AGAD: Capiciana T. 3 s. 125, 173–174, 256–258, 343, 350–359, 362–374, 392–398, 434–455, 563, 507–574, 592–618, 640–661, 731–733, 761–787, 857–861, 890–893, T. 4 s. 3–6, 298–312, Metr. Kor. nr 120 k. 321–323, nr 121 k. 125–126, nr 124 k. 12–13.
Halina Kowalska